„Bilans transformacji” jest filmem dokumentalnym rzucającym nowe światło na tzw. „Wolną Polskę”. Odcinek poświęcony spółdzielczości opowiada o problemach, z którymi na co dzień muszą borykać się uczestnicy tej najbardziej polskiej formy przedsiębiorczości. Działalność spółdzielczą w naszym kraju utrudnia przede wszystkim ustawodawca, formułując kolejne absurdalne przepisy prawne, które nie dotyczą jednak konkurencyjnego kapitału zagranicznego zalewającego rodzimy rynek. Pomimo, iż spółdzielczość na ziemiach polskich obecna jest od przeszło 150 lat i od zawsze stanowiła istotny czynnik organizacji narodu oraz budowy społeczeństwa obywatelskiego, dziś znów, niczym za zaborów, przeżywa ciężkie chwile. Spółdzielcy ponownie zostali sami przeciw machinie państwa, które za wszelką cenę chce zniszczyć ich formę działalności gospodarczej.